Met het heengaan van Gillis Houben is op 21 februari 2018 laatstleden de Frietkotcultuur haar kunstschilder – en tevens Ridder in de Nationale Orde van de Gulden Puntzak – verloren. Sinds de jaren 80 vereeuwigde hij op doek de laatste getuigen van het recent erkend patrimonium (2017): de frietkoten en de daarbij passende cultuur.

Gilles « Gillis » Houben werd steevast vermeld wanneer de frietkotwereld ter sprake kwam en dit zowel in binnen- als buitenlandse media. Ook al werd zijn werk niet steeds naar waarde geschat, laat deze “Magritale” kunstenaar ons een ongeëvenaard frituresk kunstpatrimonium achter met meer dan 100 doeken waarin het frietkot centraal staat.

Een echte auto-didact

Geboren op 16 juni 1933 te Oudenaken (St-Pieters-Leeuw) kende Gilles Houben geen al te gelukkige jeugd. Een moeilijke relatie met zijn vader deed hem op 13-jarige leeftijd de schoolbanken verlaten richting bandwerk in de fabriek. Geen ideale plek voor een nieuwsgierige en creatieve geest! Maar Gilles was een kei-kop. Wie hem ooit ontmoete, wist meteen dat hij “karakter” had… Net dat karakter zorgde er echter voor dat hij een leven kon leiden waar hij zelf voor had gekozen. Ook al ging dat soms ten koste van comfort, koos Gilles resoluut voor vrijheid. Zo ging hij aan de slag, eerst als schilder, daarna als decorbouwer bij onder andere De Muntschouwburg en de K.V.S.

De nadagen van Fritland

Van 1979 tot 1982 werkte Gilles Houben met Yves Warson aan een kortspeelfilm onder de vorm van een roadmovie gedraaid in de coulissen van 100-den frituren. Na deze cinematografische ervaring volgt hij een opleiding bij de Academie voor Schone Kunsten in Brussel en ontpopt hij zich tot de eerste kunstenaar die het frietkot artistiek in ere wil herstellen. Gedurende meer dan 20 jaar zal hij gepassioneerd deze –ondertussen vaak verdwenen- eigenzinnige “bouwwerken” op doek vereeuwigen. In een stijl die doet denken aan de Amerikaanse kunstschilder Hopper, waagt hij zich soms ook aan wat surrealistische creaties zoals met de busfrituur in Bastogne die hij in de tuinen van het Koninklijk Paleis te Brussel neerschildert.

Een Frietkotpatrimonium

Gilles Houben heeft meer dan 100 frietkot-schilderijen gemaakt die ondertussen zowel in binnen- als buitenlandse privécollecties zijn beland. Een aantal van zijn creaties zijn tentoongesteld in het Micro Friet Museum “Home Frit’ Home (Bondgenotenstraat, 242 – 1190 Brussel) waar Gilles Houben in 2012 en 2016 zelf een tentoonstelling had gehouden. Bezoekers zijn er elk eerste week-end van de maand gratis welkom. (www.homefrithome.be). Op 21 februari 2018 is Gilles Houben, na een aanslepende ziekte, in De Pinte ingeslapen. Zoals hij het zelf met veel humor vertelde, was zijn artistiek talent ondertussen bewezen: “Op een tentoonstelling in Antwerpen vertelde een bezoeker me dat ze mijn schilderijen prachtig vond...alleen spijtig dat er telkens een frietkot op stond...”