Sinds een tiental jaar prikkelt 1 augustus de diepgewortelde Belgisch-Belgische trots: deze dag zou zogezegd de Internationale Belgische Frietdag zijn. Ah ja! Of niet soms? Ja... misschien! Geen enkele officiële bron of stichtingsdocument bevestigt echt het bestaan ervan. In 2025 amuseert en verrast deze mythische dag met vage oorsprong ons opnieuw: blijkbaar ooit van start gegaan “in English in the text” (International Belgian Fries Day). Achter het lichte eerbetoon schuilen vooral commerciële belangen, meer dan de liefde voor de échte Belgische friet...

Handig om weten voor het lezen! Over deze en andere frietcultuur-vragen kan gedebatteerd worden tijdens de gratis opendeurdagen, telkens het eerste weekend van de maand, in het Micro Frietmuseum Brussel van Home Frit’ Home (Bondgenotenstraat 242, 1190 Brussel-Vorst). Op het moment van schrijven:

• zaterdag 2 augustus (13u30-18u30)
• zondag 3 augustus (13u30-18u00). Maar terug naar ons verhaal...

Eerst is er de datum: 1 augustus. Vreemd, niet? Midden in de zomer dromen heel wat lekkerbekken misschien meer van ijsjes dan van dampende puntzakken friet (al kan je ze natuurlijk heel het jaar door eten). Bovendien is het voor de echte liefhebber van verse frietjes het risicovolste seizoen, want die frieten worden dan vaak gebakken van oude aardappelen, in afwachting van de nieuwe oogst... En dan hebben we het nog niet over de Week van de Friet traditie in België aan het einde van het jaar (lees verder)! Het is duidelijk: de kalender alleen kan nooit de motivatie geweest zijn om een Internationale Belgische Frietdag te maken! De schaarse uitleg rond dit initiatief doet vermoeden dat ze werd gelanceerd onder de titel International Belgian Fries Day, om het onrecht te compenseren dat Belgen vaak “French fries” moeten zeggen als ze over hun frieten spreken, vooral in het buitenland.

Een gebeurtenis zonder wortels, maar niet zonder belangen

België pronkt graag met zijn friet-erfgoed, maar voor 1 augustus vinden we geen officieel document, geen koninklijk besluit, geen stichtingsakte. De Internationale Belgische Frietdag is eigenlijk eerder een media-mythe dan een eeuwenoude traditie. Het is vooral een dag die door marketing en sociale media werd versterkt — zo kunnen sommige handelszaken meeliften op het nationale frietfolklore en de internationale succesverhalen. Toch weerspiegelen zulke campagnes niet noodzakelijk de ware geest van het fritkot: die wortelt immers in het dagelijkse leven, de overdracht, en de gezelligheid. Zulke operaties dienen vaak commerciële belangen die, hoezeer ze de Belgische friet ook promoten op wereldniveau, niet per se garant staan voor de authenticiteit van het product, noch voor de verdediging van de volkscultuur rond de Belgische frituur. Bernard Lefèvre, voorzitter van het Nationaal Verbond van Frituristen (NAVEFRI/UNAFRI), verwoordt het als volgt: “Gezien mijn positie en carrière van vele decennia als friturist, als dit evenement het werk was van Belgapom of om het even welke Belgische sectorvereniging rond aardappelen of friet, dan wist ik het wel!”

‘National French Fry Day’ in de VS: zelfde recept?

Deze Belgische ‘internationale dag’ doet sterk denken aan haar Amerikaanse neefje: de National French Fry Day in juli. Ook daar is het initiatief niet officieel: het ontstond en werd groot door marketing van fastfoodgiganten (zoals McDonald’s, Burger King, enz.), die volop speciale acties opzetten om klanten te lokken. Zulke “feestdagen” zijn meestal bedoeld om de verkoop van gestandaardiseerde producten te boosten, niet om culinair erfgoed te vieren.

De Week van de Friet: erfgenaam van de authenticiteit

De echte Belgische frietviering, die symbool staat voor de traditie en de volksverbondenheid, is de Week van de Friet (Semaine de la Frite), elke herfst. Achter dit initiatief schuilen echte verdedigers van de fritkotcultuur: het Nationaal Verbond van Frituristen (NAVEFRI) — of Union Nationale des Frituristes (UNAFRI). Zij hebben niet alleen het beroep verheven, maar ook bekomen dat de fritkotcultuur als immaterieel erfgoed in België wordt erkend. Tijdens de Week van de Friet — in Vlaanderen, Wallonië of Brussel, afhankelijk van het jaar — worden de ambachtelijke kunde, gezelligheid en diversiteit van frituristen in de spotlights gezet, echt ver weg van industriële ketens.

Tussen folklore en commerciële operatie

De Internationale Belgische Frietdag van 1 augustus is dus eerder een sympathieke mystificatie dan een nationale traditie. Het “ontbreken van geschiedenis” nodigt uit tot een glimlach, tot reflectie over hoe culinaire mythen ontstaan en hoe populaire symbolen worden gerecupereerd door marketing.

Tot het volgende “frit-evenement”, kunnen fijnproevers gelukkig het hele jaar door — en vooral tijdens de échte Week van de Friet — genieten van hun papieren puntzakje frieten, of bij een gezellig bezoek aan het Micro Frietmuseum Brussel van Home Frit’ Home (Bondgenotenstraat 242, 1190 Brussel-Vorst), gratis toegankelijk elk eerste weekend van de maand (of op afspraak)!